KRÓTKA HISTORIA KARATE

Historia karate sięga setki lat wstecz. Swój początek wywodzi ze znanej chińskiej legendy. Bodhidharma, przebywając w Chinach, w klasztorze Shao Lin, nauczał swoich studentów metod osiągania wytrzymałości i siły fizycznej niezbędnych dla zniesienia surowej dyscypliny, która była częścią ich religii. Narzucił on surową dyscyplinę oraz tempo, które spowodowały że wielu odeszło z czysto fizycznego wyczerpania. Jednak wyjaśnił, że choć celem buddyzmu jest zbawienia duszy, to ciało i dusza są niepodzielne. Dlatego do osiągnięcia prawdziwego oświecenia bardzo ważna jest również siła fizyczna. Zaczął nauczać systemu fizycznej i psychicznej dyscypliny ucieleśniającej I-chin sutra. Trening fizyczny zaproponowany przez Bodhidharmę został następnie rozwinięty i udoskonalony, stając się sztuką walki znaną obecnie jako Shao Lin. W późniejszych latach sztuka, którą uprawiano została nazwana shaolińską „drogą pięści” i stworzyła podstawy do powstania dzisiejszego chińskiego sportu narodowego.

Sztuka ta trafiła z czasem na Okinawę, gdzie zasymilowała się z miejscowymi formami walki. Władca starożytnej Okinawy, a później władca Kagoshimy, miasta na wysuniętym najdalej na południe cyplu wyspy Kyushu w Japonii, zakazał używania wszelkiej broni, aby wzmocnić swoją władzę przy pomocy prawa oraz zniechęcić potencjalnych zbrojnych rywali. Bezpośrednim wynikiem owych zakazu dotyczących posiadania broni był kolosalny rozwój technik walk przy użyciu „pustej ręki”. Ze względu na swe chińskie pochodzenie sztukę tę nazwano karate i zapisano ideogramami znaczącymi dosłownie „chińską ręka”. Znaczenie to zmienił współczesny mistrz Funakoshi Gichin, który wniósł największy wkład w usystematyzowanie karate.

Funakoshi miał zaszczyt jako pierwszy przedstawić karate na terytorium należącym do Japonii. Zdarzenie to miało miejsce podczas pokazów w 1917r. oraz ponownie w 1922r. na pokazach fizycznych ćwiczeń sponsorowanych przez Ministerstwo Edukacji. Został on wówczas poproszony o wykład i pokaz na wystawie sztuk walki. Pokaz mistrza wywarł tak wielkie wrażenie, że natychmiast zasypano go prośbami o nauczanie w Tokio. W rezultacie Funakoshi nie wrócił już na Okinawę, lecz zaczął nauczać karate na różnych uniwersytetach, a nawet w Kodokanie – kolebce judo. Sztuka ta w krótkim czasie rozprzestrzeniła się w Japonii, a Funakoshi podróżował po całym kraju dając wykłady i demonstrując jej użycie. Najważniejsze uniwersytety zapraszały go, aby pomógł im założyć drużyny karate, a setki osób uczyły się pod jego kierunkiem

Kiedy nauka karate stała się w Japonii niesamowicie popularna wielu innych mistrzów karate z Okinawy i Chin przybyło nauczać tej sztuki. W tym samym czasie starodawne, rdzenno japońskie techniki walki wręcz jak jujitsu i kendo (walka na miecze) były również szeroko praktykowane, a nowoczesne przywiezione z zachodu sporty zdobywały gwałtowną popularność. Karate wkrótce przyjęło wiele elementów z tych wszystkich sztuk walk i w ten sposób powstały podstawy dla nowoczesnego japońskiego stylu karate.
Przełomowym rokiem w historii karate był rok 1936, w którym powstał Shotokan. W 1948 roku założono Japońską Organizację Karate, gdzie Funakoshi został głównym instruktorem. Ponieważ organizacja ta umożliwiła najbardziej uzdolnionym karatekom jeszcze bardziej rozwijać ich wiedzę i umiejętności w tym zakresie, od tego czasu nastąpił gwałtowny rozwój prowadzący do powstania trzech aspektów współczesnego karate, czyli: samoobrony, sztuki fizycznej i sportu.
Obecnie istnieją trzy podstawowe kierunki w karate:

  • karate jako walka na śmierć i życie (style klasyczne, głównie okinawańskie), czyli tzw. karate tradycyjne. Paradoksalnie, z uwagi na ujęcie karate jako walki na śmierć i życie w stylach tych rzadziej przeprowadza się kumite (sparringi),
  • karate jako sport z elementami samoobrony (większość stylów), także z przeprowadzaniem zawodów. W ramach tej kategorii stylów trwa zażarta dyskusja nt. zasad, których spójne przyjęcie umożliwiłoby szersze zaistnienie karate na Olimpiadzie. Spory dotyczą m.in. dozwolenia podcięć, kontaktu na głowę, rodzajów ochraniaczy, low-kicków, i in.
  • karate jako sposób psychofizycznego doskonalenia. Podejście najbliższe tai chi, nie nastawione bezpośrednio na aspekt samoobrony czy rywalizacji, jednak z zachowaniem oryginalnych postaw, wielu kata, ruchów.

W Polsce funkcjonują trzy związki karate: Polski Związek Karate – zał. w 1980 r. (zrzeszający ponad 300 klubów stylu shotokan, kyokushin i goju ryu) oraz Polski Związek Karate Tradycyjnego – zał. w 1996 r i Polski Związek Karate Fudokan – zał. 2008 r. Oprócz trzech polskich związków działa w Polsce jeszcze kilka innych federacji w których uprawia się karate shotokan, kyokushin i inne.

Najsilniejszą organizacją karate na świecie jest World Karate Federation, zrzeszająca aktualnie ponad 180 krajów i cztery style karate:

  • Shotokan
  • Shito-Ryu
  • Goju-Ryu
  • Wado-Ryu

W ramach tego systemu (zbiorów przepisów i regulaminów) rozgrywane są zawody krajowe, kontynentalne i światowe.

W 2000 r. WKF została przyjęta do rodziny olimpijskiej. W roku 2009 w Belgradzie karate WKF zadebiutowało na Uniwersjadzie. W Polsce, członkiem WKF jest jedynie Polski Związek Karate.