Wiki

Walka na pięści jest jednym z najstarszych sportów, znanym już w starożytnej Grecji i Rzymie[1]. Znajdował się on w programie antycznych igrzysk olimpijskich. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i czasem kończyły się śmiercią. Walki te, toczone z minimalną ilością reguł, niewiele miały wspólnego z boksem − sportem, jaki narodził się w 1719 roku w Anglii. Wówczas to James Figg, uznawany za pierwszego w historii mistrza Anglii, założył przy Tottenham Court Road w Londynie „akademię” boksu. Walczący nie nosili rękawic i zadawali ciosy dopóki któryś z nich nie został znokautowany lub opadł z sił[2]Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował podstawy zasad tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George’a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton’s Rules, które w I połowie XIX wieku zostały zastąpione przez London Prize Ring Rules.

Zręby współczesnego zawodowego boksu wywodzą się od opublikowanych w 1867 roku w Wielkiej Brytanii zasad zwanych Queensberry Rules, które po raz pierwszy wprowadziły wymóg zakładania rękawic. Początkowo współistniały one z zasadami londyńskimi, jednak do końca XIX wieku praktycznie je wyparły i walki w rękawicach stały się standardem (np. od 1889 roku bezwzględnie obowiązują one w USA). Symbolem tych przemian stał się John L. Sullivan − uznawany za ostatniego mistrza w walce na gołe pięści, a zarazem pierwszego mistrza świata wagi ciężkiej w walce w rękawicach.

W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych zawodowych walk o mistrzostwo świata do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W latach 80. XX wieku, wskutek tragicznej śmierci koreańskiego boksera Kim Duk-koo, zawodowe walki ograniczono do 12 rund.

Boks amatorski

Jako sport amatorski boks pojawił się w programie nowożytnych igrzysk olimpijskich już w 1904 roku, podczas igrzysk w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Wielu zawodowych mistrzów świata wagi ciężkiej było wcześniej mistrzami olimpijskimi – między innymi Muhammad AliJoe FrazierGeorge Foreman, bracia Michael i Leon SpinksLennox Lewis i Wołodymyr Kłyczko.

W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono ponad 190 członków (tj. krajowych związków bokserskich). Od 1974 roku pod jego egidą organizowane są amatorskie mistrzostwa świata.

Sankcjonowane przez AIBA walki od 2009 roku trwają trzy rundy po trzy minuty (mężczyźni), cztery rundy po dwie minuty (kobiety) albo trzy rundy po dwie minuty (juniorzy). W przeciwieństwie do zawodowców, amatorzy obligatoryjnie noszą ochraniacze głowy (kaski). Odmienny niż w boksie zawodowym jest również system punktacji (punkty przyznawane są na bieżąco przez sędziów za każdy celny cios).

Kick-boxing japoński

Japońska forma kick-boxingu powstała przez połączenie technik boksu tajskiego i karate. Rozwinęła się w drugiej połowie lat 60., gdy promotor bokserski Osamu Noguchi, zainspirowany walkami, które widział w Tajlandii, chciał zaszczepić boks tajski w Japonii. W tym celu sprowadzono z Tajlandii trzech tajskich bokserów, aby walczyli przeciwko trzem karatekom ze szkoły Oyamy (którą później nazwano Kyokushin). Japończycy wygrali wówczas 2 z 3 walk. Przy okazji Noguchi i Kenji Kurosaki (obaj instruktorzy Kyokushin) przestudiowali boks tajski i opracowali nowy sport, łączący obie sztuki walki, który Noguchi nazwał „kick-boxingiem”. Pierwotnie dozwolone były kopnięcia, uderzenia pięściami, kolanem, łokciem, rzuty z judo, a także właściwe dla karate ciosy głową. Z czasem te dwie ostatnie techniki odrzucono.

Kick-boxing wkrótce stał się bardzo popularny w Japonii, był transmitowany w telewizji, a Tadashi Sawamura został jedną z największych gwiazd tej dyscypliny. Kiedy zakończył swą karierę, popularność kick-boxingu w Japonii zaczęła jednak maleć. Dopiero wraz z założeniem organizacji K-1 w 1993 roku, nastąpił renesans tego sportu.

Kick-boxing amerykański

W połowie lat 70. XX wieku amerykańscy karatecy, sfrustrowani zasadami walki, które nakazywały zadawanie podczas zawodów ciosów z ograniczoną siłą, poszukiwali systemu, w którym mogliby zadawać ciosy pięściami z pełną siłą, a tym samym rywalizować w warunkach bardziej realnej walki.

Doprowadziło to do narodzin tzw. full-contact karate. W tym nowym sporcie dopuszczalne były uderzenia pięścią oraz kopnięcia w głowę, a pożądanym zakończeniem walki byłnokaut przeciwnika. Zawodnicy wzorem boksu zaczęli zakładać rękawice. Pierwsze pojedynki odbywały się na typowych dla karate matach i nie obowiązywał podział na kategorie wagowe. Później jednak standardem stał się ring bokserski oraz wprowadzono limity wagowe. Wśród największych gwiazd pierwszej generacji kick-boxerów byli tacy zawodnicy jakBill WallaceBenny Urquidez oraz Joe Lewis.